Felç Sonrası Konuşma Bozukluğu

Felç sonrası konuşma bozukluğu, beynin beslenmesini sağlayan atardamarların zarar görmesi ve bu bölgedeki beyin hücrelerinin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu bozukluk, sıklıkla geçici felç sonrası görülür. Beynin sol tarafının etkilendiği felç durumlarında daha yaygındır. Konuşma bozukluğuna aşağıdaki belirtiler eşlik edebilir:

Söyleneni anlamada güçlük
Bazı sembolik kelimeleri algılayamama
Zamanı algılayamama

Felç sonrası konuşma bozukluğunun tedavisi ilerledikçe düzelmeler görülebilir. Ancak bazen ömür boyu süren, bazı kelimeleri söylerken zorlanma ve karıştırma gibi sıkıntılar devam edebilir.

Felç Sonrası Konuşma Bozukluğu Tedavisi

Tedaviyi etkileyen en önemli unsur, beynin felçten etkilenen bölgesinin büyüklüğüdür. Konuşma bozukluğu, hiçbir şey söyleyememe halinden hafif bozuk konuşmaya kadar değişen derecelerde ortaya çıkabilir. Tedavinin süresi ve şekli de konuşma bozukluğunun derecesine göre doktor tarafından belirlenir. Hafif vakalarda konuşma bozukluğu kısa sürede tedavi edilirken, orta ve ağır vakalarda tedavi süresi daha uzundur. Ağır vakalarda konuşma bozukluğu tam olarak tedavi edilemeyebilir. Tedavi, konuyla ilgili eğitim almış tıbbi personel tarafından gerçekleştirilir. Hasta için tedavi süreci başlarda çok uzun ve zor gelebilir.

Geleneksel tedavinin uzun ve zor olması dolayısıyla, son yıllarda yeni yeni uygulanmaya başlanan TMS (Transkraniyal Manyetik Stimulasyon) türü tedaviler geliştirilmeye çalışılmaktadır. TMS, beyne dışarıdan müdahaleyi içeren bir tedavi türüdür ve hakkında tartışmalar devam etmektedir. TMS uygulanan beyin bölgesinde beyin hücrelerinin aktivitesinin artırılması hedeflenmektedir ve bazı uygulamalarda başarı sağlanmıştır. TMS uygulaması sırasında beynin sol lobunda yer alan konuşma merkezine yüksek frekans ya da duruma göre düşük frekans gönderilerek beyin hücreleri baskılanır. Baskılama, hastanın felç ile kaybettiği konuşma yeteneğinin geri kazanılması sürecini hızlandırmaktadır.

Felç sonrası konuşma bozukluğu tedavisi, bireysel tedavi yöntemlerini kapsadığı gibi, grupla tedavi seanslarını da içerebilir. Burada kişinin istekli olması ve terapilerde yer almak istemesi önemlidir.

Felç Sonrası Konuşma Bozukluğu Türleri

Ekspresif (İfade edici) bozukluk: Kişi ne demek istediğini bilir fakat fikirlerini ifade etmede ve iletişim kurmada zorluk yaşar.
Reseptif (Algılayıcı) bozukluk: Sesleri duyar, yazıları okur ama ne söylenmek istendiğini anlayamaz, anlamlandırmada zorluk yaşar. Algıda herhangi bir sorunları olmamasına rağmen cisimlerin adlarını ve söylemek istediği kelimeleri hatırlayamaz.
Anomik (Akıcı) bozukluk: Hasta akıcı bir şekilde konuşabilir ama cisimlerin isimlerini hatırlayamaz.
Global bozukluk: Kişinin felç geçirdikten hemen sonra görülen konuşma bozukluğudur. Konuşma ve anlama becerileri en alt seviyededir.
Primer Progresif bozukluk: Felç sonrası nadir görülen konuşma bozukluklarından biridir. Kişi felç sonrası konuşma bozukluğu görülmemiş olsa bile, felçten sonraki zaman diliminde yavaş yavaş konuşma yeteneğini kaybeder. Bir tedavi yöntemi bulunamamıştır.